W niniejszym artykule przedstawiamy krok po kroku proces bezpiecznego demontażu azbestocementowych kształtek kominowych oraz montażu nowoczesnych instalacji wentylacji mechanicznej i ewentualnie instalacji ciepłej wody użytkowej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym. Opieramy się na obowiązujących przepisach, aktualnych zaleceniach specjalistów oraz normach bezpieczeństwa. Uwaga: Azbest od wielu lat uznawany jest za materiał szkodliwy dla zdrowia. Zgodnie z informacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), ekspozycja na włókna azbestowe może prowadzić do chorób układu oddechowego. Dlatego przestrzeganie regulacji prawnych i zaleceń BHP jest kluczowe.
Przygotowanie do prac — kluczowe aspekty bezpieczeństwa
Oznakowanie i zabezpieczenie terenów robót
- Wytyczne prawne: Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. (Dz.U. 2011 nr 8 poz. 31), miejsca prowadzenia prac z azbestem muszą być wyraźnie oznakowane.
- Ochrona osób postronnych: Teren robót musi być zabezpieczony i niedostępny dla osób nieupoważnionych, aby zminimalizować ryzyko narażenia na pyły azbestowe.
Planowanie i harmonogram
- Prace w pionach: Demontaż kształtek w budynkach wielorodzinnych najczęściej przebiega od najwyższej kondygnacji w dół.
- Czas trwania:
- Demontaż w jednym lokalu: 4–5 godzin (w zależności od wielkości i dostępu do szachtu).
- Prace w pionie budynku pięciokondygnacyjnego: około 3 dni roboczych.
Zabezpieczenie miejsc pracy i instalacji
Izolacja wlotów i podłączeń
- Szczelne uszczelnienie: Wszystkie kratki wentylacyjne oraz połączenia spalinowe muszą być starannie zabezpieczone, aby zapobiec przedostawaniu się pyłów azbestowych do wnętrz.
- Wyłączenie urządzeń gazowych: W obszarze prowadzonych prac nie należy korzystać z gazowych podgrzewaczy wody aż do zakończenia demontażu.
Podciśnienie i filtracja
- Wentylator wyciągowy: Instalacja urządzenia o wydajności 3 000 m³/h z filtrem klasy P3, które tworzy podciśnienie i zapobiega rozprzestrzenianiu się azbestu.
- Minimalizacja emisji: Silny ciąg powietrza usuwa zanieczyszczenia na zewnątrz, a filtr pochłania pył azbestowy, chroniąc wnętrze budynku.
Demontaż kształtek azbestowo-cementowych
Dostęp do szachtu
- Otwór technologiczny: Najczęściej wykonywany w ścianie kominowej na wysokości 80 cm – 1 m od stropu, co zapewnia wygodny dostęp.
- Ręczne usuwanie: Elementy zawierające azbest usuwane są manualnie, zgodnie z przepisami, aby uniknąć nadmiernego pylenia (np. przy użyciu cięcia kątówką).
Pakowanie i transport
- Dwuwarstwowe zabezpieczenie: Po demontażu kształtki są natychmiast pakowane w wytrzymałe worki z tkaniny polipropylenowej, a następnie dodatkowo zabezpieczane folią polietylenową.
- Składowanie tymczasowe: Oznaczone worki trafiają do wydzielonego magazynu, skąd odbiera je wyspecjalizowana firma utylizacyjna (zgodnie z Ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r.).
Zabezpieczenie po demontażu — neutralizacja i kontrola
- Spryskiwanie preparatem wiążącym: Wnętrze szachtu pokrywa się preparatem, który wiąże drobinki azbestu, ograniczając pylenie.
- Postępowanie z odpadami: Zużyty sprzęt ochronny (kombinezony, maski, filtry klasy P3) traktowany jest jako odpady niebezpieczne i zabezpieczany zgodnie z przepisami.
- Zamykanie otworów technologicznych: Po zakończeniu demontażu otwory zabezpiecza się folią budowlaną lub płytą OSB, umożliwiając szybkie wznowienie prac w kolejnych lokalach.
- Pomiary stężenia pyłu azbestowego: Jeśli usuwana powierzchnia przekracza 500 m², należy przeprowadzić pomiary, aby potwierdzić, że poziom zanieczyszczeń jest zgodny z normami.
Montaż instalacji wentylacji mechanicznej i ciepłej wody użytkowej
Przygotowanie do montażu
- Kolejność prac: Montaż nowych instalacji rozpoczyna się po całkowitym zakończeniu demontażu azbestu w danym pionie.
- Wykorzystanie istniejących otworów: Wiele otworów powstało przy demontażu kształtek, co ułatwia instalację nowych rur.
Montaż wentylacji
- Indywidualne rury wentylacyjne: Każda kuchnia i łazienka otrzymuje dedykowany kanał zakończony trójnikiem podłączeniowym.
- Lokalizacja kratek: Może ulec zmianie względem stanu pierwotnego, co może wymagać dodatkowych prac wykończeniowych.
Montaż instalacji ciepłej wody użytkowej (CWU)
- Zastąpienie przewodu spalinowego: W miejscu starego kanału spalinowego instaluje się rury CWU oraz przewody cyrkulacyjne, aby utrzymać stałą temperaturę wody.
- Montaż licznika wody: Wymaga wykonania otworu (ok. 20×30 cm) w ścianie kominowej pod licznik i zawory, jeśli poprzedni podgrzewacz był zlokalizowany w innym pomieszczeniu.
- Podłączenie do istniejącej instalacji: Nowe rury prowadzone są wzdłuż ściany, integrując je z obecnym układem wodnym.
Czas realizacji, wykończenie i odbiór prac
- Montaż instalacji: Wentylacja i instalacja CWU w jednym pionie zajmują 4–5 dni roboczych.
- Wykończenie: Nałożenie gładzi gipsowej (po wyschnięciu tynku) – dodatkowy dzień roboczy.
- Zamknięcie otworów technologicznych: Kanały po ułożeniu rur są zamurowywane lub zabudowywane. W miejscu montażu licznika instalowane są drzwiczki rewizyjne.
Dopiero po zakończeniu prac w całym pionie możliwe jest pełne uruchomienie instalacji ciepłej wody oraz systemu wentylacji mechanicznej.
Podsumowanie — bezpiecznie, zgodnie z przepisami i z dbałością o jakość
Usuwanie azbestocementowych kształtek kominowych oraz wdrożenie nowoczesnych instalacji wentylacji i ciepłej wody użytkowej to inwestycja w zdrowie lokatorów oraz wartość nieruchomości. Kluczowe elementy sukcesu to:
- Ścisłe przestrzeganie przepisów i norm BHP
- Profesjonalne oznakowanie i zabezpieczenie terenu
- Rzetelne pakowanie oraz utylizacja odpadów azbestowych
- Dokładne przygotowanie i realizacja montażu instalacji
Dzięki odpowiedniej organizacji prac cały proces jest możliwy do wykonania w kilku dniach roboczych, co pozwala na szybkie wdrożenie bezpiecznych i nowoczesnych rozwiązań instalacyjnych w budynkach wielorodzinnych.
